sosyolojide sapma ne demek?

Sosyolojide Sapma (Deviance)

Sosyolojide sapma (https://www.nedemek.page/kavramlar/sapma), bir toplumda yaygın olarak kabul gören normlardan, değerlerden veya kurallardan herhangi bir şekilde ayrılmayı ifade eder. Bu ayrılık, davranışsal, inançsal veya fiziksel özelliklerle ilgili olabilir. Sapma, her zaman olumsuz veya suç teşkil eden bir durum değildir; bazen yenilikçiliğin, değişimin ve toplumsal ilerlemenin de kaynağı olabilir.

Sapmanın Özellikleri:

• Görecelilik: Sapma, mutlak bir kavram değildir; topluma, zamana ve kültüre göre değişir. Bir toplumda sapkın olarak görülen bir davranış, başka bir toplumda normal karşılanabilir.
• Sosyal İnşa: Sapma, toplum tarafından inşa edilir. Yani, bir davranışın sapkın olarak etiketlenmesi, o davranışın kendisinden ziyade, toplumun o davranışa atfettiği anlamlara bağlıdır.
• Sosyal Kontrol: Toplumlar, sapmayı kontrol etmek için çeşitli mekanizmalar geliştirirler. Bu mekanizmalar, resmi (hukuk, polis, mahkemeler) ve gayri resmi (aile, arkadaşlar, akran grupları, eğitim) olabilir.

Sapma Teorileri:

Sosyolojide sapmayı açıklamak için çeşitli teoriler geliştirilmiştir. Bu teorilerden bazıları şunlardır:

• Anomi Teorisi (https://www.nedemek.page/kavramlar/anomi): Toplumsal normların zayıflaması veya çökmesi durumunda sapmanın arttığını ileri sürer.
• Etiketleme Teorisi (https://www.nedemek.page/kavramlar/etiketleme%20teorisi): Sapmanın, bir davranışın kendisinden ziyade, o davranışa toplum tarafından atfedilen etiketin sonucu olduğunu savunur.
• Öğrenme Teorileri (https://www.nedemek.page/kavramlar/%C3%B6%C4%9Frenme%20teorisi): Sapmanın, diğer insanlardan öğrenme yoluyla edinildiğini öne sürer.
• Çatışma Teorileri (https://www.nedemek.page/kavramlar/%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fma%20teorisi): Sapmanın, toplumsal eşitsizliklerin ve güç mücadelelerinin bir sonucu olduğunu iddia eder.

Sapma ve Suç:

Suç, sapmanın bir türüdür, ancak her sapma suç değildir. Suç, yasalarla belirlenmiş ve cezalandırılan davranışlardır. Sapma ise, daha geniş bir kavramdır ve yasal olmayan davranışları da içerebilir.

Kategoriler